Król Zygmunt III Waza |
Zygmunt III Waza zdobywca Smoleńska |
Korona MOSKIEWSKA typ corona clausa, wykonane w formie obręczy pokrytej świecie i krzyż na ich skrzyżowaniu. Została ozdobiona kamieniami szlachetnymi, w tym szafirami i szmaragdami i rubinami i perłami. W sumie było 255 kamieni szlachetnych, korona została testamencie przez króla Władysława IV Wazy w Rzeczpospolitej Obojga Narodów.Korona Moskiewska była złożona z obręczy z kwiatonami, zamknięta dwoma skrzyżowanymi kabłąkami z globem i krzyżykiem na szczycie, w całości wysadzana kamieniami szlachetnymi. Jej kopia była natomiast zupełnie niepodobna do oryginału. Była to korona barokowa, z obręczą, z której wystawało sześć kwiatonów ozdobionych szafirami i perłami, pokryta zieloną emalią, zamknięta sześcioma kabłąkami, zdobionymi przez perły, zwieńczona wielkim kulistym szafirem i krzyżykiem z diamentów. Pierwotnie miała być koroną carską Zygmunta III Wazy, gdy jednak Duma Bojarska zadecydowała, że nowym władcą Rosji będzie Władysław Waza zmieniono jej przeznaczenie i przygotowano ją dla polskiego królewicza. Po utracie przez Polaków Moskwy w 1612 roku insygnium to niewykorzystane, trafiło do prywatnego skarbca króla. W 1632 roku po śmierci Zygmunta III Wazy odziedziczył ją Władysław IV Waza. Była w jego posiadaniu do 1648 roku. Później stała się własnością Jana II Kazimierza Wazy, który miał jako wykonawca testamentu swojego poprzednika przekazać ją państwu. Nowy król nie uszanował jednak woli brata i nakazał przetopić insygnium na monety. Zniszczenie korony Moskiewskiej bez zgody parlamentu stało się przyczyną afery sejmowej, która ciągnęła się latami. Sejm nie przyjmował do wiadomości faktu jej zniszczenia i naciskał na monarchę, aby oddał zagrabiony klejnot. Do kulminacji sprawy doszło, gdy Jan II Kazimierz Waza zdecydował się abdykować. Aby dalej nie drażnić Sejmu i zabezpieczyć swoje dochody król postanowił rozliczyć się z państwem i oddać mu substytut zniszczonej korony Moskiewskiej. Ok.1668 roku zlecił wykonanie warszawskiemu złotnikowi Tobiaszowi Rychterowi, nowego insygnium, które jako korona Moskiewska trafiło do Skarbca Koronnego na Wawelu w 1674 roku. Nowe insygnium znajdowało się tam do końca XVII wieku. W 1700 roku stało się częścią zastawu Rzeczypospolitej, który był wynikiem pertraktacji i kompromisu między Augustem II Mocnym, a Fryderykiem III o roszczenia elektora brandenburskiego w sprawie sum pieniężnych, które utraciły Prusy w czasie potopu szwedzkiego. Na początku XVIII wieku korona trafiła do Berlina. Korona Moskiewska nigdy nie została wykupiona i była przechowywana w skarbcu Hohenzollernów do III. rozbioru Polski. W 1809 podobnie jak i inne polskie regalia królewskie została przekazana do zniszczenia i przetopiona. Jednym z kamieni z korony stał się własnością Jana Kazimierza Krasińskiego , Skarbnika Wielkiego Korony. Był w posiadaniu rodziny Krasińskich aż do 19 wieku. Później darowany przez rodzinę carowi Mikołaja I z Rosja przez Wincentego Krasińskiego i znalazł swoje miejsce w zbiorach kremlowskich Zbrojowni w Moskwie.
W 1632 roku korona Moskiewska posłużyła jako insygnium egzekwialne podczas uroczystości pogrzebowych Zygmunta III Wazy.
Korona Szwedzka – prywatna korona Wazów przekazana do Skarbca Koronnego na Wawelu po abdykacji Jana II Kazimierza Wazy w 1668 roku. Istnieje domniemanie, że pierwotnie Korona Szwedzka była własnością Zygmunta II Augusta i po śmierci króla w 1572 roku została przez Radę Koronną zastawiona u gdańskiego bankiera Jana Tudesco. Insygnium to pod koniec XVI wieku kupił Zygmunt III Waza i korzystał z niej podczas pobytu w Szwecji. Następnie testamentem z 1623 roku zapisał ją Rzeczypospolitej, co jednak nie zostało uszanowane przez jego następców. Po 1632 roku korona Szwedzka była w posiadaniu Władysława IV Wazy, a później Jana II Kazimierza Wazy. Dopiero w 1668 roku po sporach i targach króla z Sejmem znalazła się w skarbcu na Wawelu gdzie była przechowywana do III rozbioru Polski w 1795 roku. Korona Szwedzka została wówczas skradziona przez żołnierzy pruskich i przekazana do skarbca Hohenzollernów w Berlinie. Po 1809 roku wraz z innymi insygniami polskich królów została zniszczona. Korona Szwedzka była koroną zamkniętą z globem i krzyżykiem na szczycie. Obręcz jej była ośmiodzielna, zwieńczona kwiatonami, zdobiona gęsto perłami i drogocennymi kamieniami.
Korona Szwedzka została wykorzystana w 1632 roku jako korona egzekwialna podczas uroczystości pogrzebowych Zygmunta III Wazy.
W 1632 roku Zygmunt III Waza przed swoją śmiercią w Warszawie koronował tą koroną królewicza Władysława Wazę przekazując mu w ten sposób symbolicznie tytuł króla Szwecji.
Model korony Szwedzkiej wieńczy głowę posągu Zygmunta III Wazy ustawionego na kolumnie Zygmunta w Warszawie.
Sarkofag Zygmunta III, szkic Michał Stachowicz 1768-1825 |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz